انواع شناورهای فراساحل

 

---

نویسنده : مهدی دل پریش

خدمات فراساحل :

 در سند 46 CFR 125.160  گارد ساحلی ایالات متحده ه‌ شناورهای خدماتی فراساحل، شناورهایی تعریف می‌شوند که توسط محرکه  غیر از بخار به حرکت درآمده و با تعریف کشتی مسافری مطابقت ندارد. تناژ ناخالص این شناورها بیش از 15 تن بوده و معمولا کالا، تجهیزات و پرسنل فراساحل، یا تجهیزاتی برای پشتیبانی از اکتشاف، بهره برداری یا تولید منابع معدنی یا انرژی نوی دریایی حمل می کنند.

شناور تدارکاتی  فرا ساحل ( OSV )[1]

OSV  کالا ، تجهیزات سبک ، کارگران دریایی را حمل و انتقال می نمایند. این شناورها توانایی حمل بار در زیر عرشه خود مانند فله خشک، گل مایع حفاری، آب شیرین و سوخت اضافی را برای پشتیبانی از اکتشاف، بهره برداری یا استخراج مواد معدنی ، نفت و گاز دریایی دارند. برخی  از شناورهای تدارکاتی دارای قابلیت موقعیت یابی پویا  [2]هستند که به کشتی اجازه داده  در حین انجام عملیات محموله، شناور را با موقعیت یابی ماهواره­ای و موتورهای محرکه در نزدیکی تأسیسات دریایی  مورد نظر نگاه دارد.شناورهای پشتیبانی ممکن است مواد خطرناک بسته بندی شده را طبق مقررات IMO و سوخت اضافی را به تاسیسات دریایی حمل نمایند. این شناور ها دارای جرثقیل های بوم متحرک معمولا تاسقف 10 تن  است که برای انتقال بار و تجهیزات  استفاده می شود.

شناور های تدارکاتی  و پشتیبانی[3]

 به موازات تخصصی شدن فعالیت های فراساحل ، ورود انرژی ها نو و حفاری های عمیق ، شناورهایی به منظور پشتیبانی وارد عرصه  شده که  خدمات ارایه شده آن عموماً توسط شناورهای تدارکاتی معمول ارایه نمی­گردد. براین اساس نیاز به کشتی های تخصصی بزرگتر برای پشتیبانی از اعماق افزایش یافته آب مورد نیاز بود.خدمات شناورهای پشتیبانی شامل پشتیبانی از زیرسطح های کنترل از راه دور (ROV) و عملیات بستر دریا، مانند اتصالات رایزر و جامپر است. شناورهای تدارکاتی پشتیبانی معمولاً دارای قابلیت موقعیت یابی پویا [4]هستند که به آنها اجازه می دهد در حین انجام این عملیات شناور را  پایدار و با جابه جایی حداقلی نگاهدارد.

را نگه دارند.

شناور تدارکاتی شرکت  Oceanring

شناور لنگرانداز

شناورهای لنگرانداز برای پشتیبانی از سیستم‌های لنگر اندازی و بکسل تجهیزات شناوری مربوط به جابه­جایی  و واحدهای متحرک حفاری، لوله گذاری  فاقد قوه محرکه طراحی و ساخته شده‌اند. این شناورها بمانند شناورهای تدارکاتی  معمول با یک عرشه باز و آرایش مخازن ذخیره زیر عرشه ساخته می شوند تا به این کشتی ها اجازه داده تا خدمات حمل بار فله ، آب ، سوخت و گل حفاری  در زمانی که کار لنگراندازی  یا بکسل  را انجام نمی دهند، ارائه دهند .با این وجود پاشنه این شناورها  بر خلاف  شناورهای تدارکاتی  رایج طوری طراحی شده که اجاز برداشت و انداخت لنگر و بویه شناور سازی را می دهد .

 شناور پشتیبانی غواصی

شناورهای یادشده  برای پشتیبانی از عملیات غواص تخصصی در  میادین نفتی و پایه های ژنراتورهای بادی  طراحی شده یا برای این  خدمات اصلاح گردیده اند. معمولا برای پایدارسازی عملیات در وضعیت نامناسب دریا به قابلیت موقعیت‌یابی پویا یا یک سیستم پهلوگیری لنگر مجهز شده که به شناور اجازه می‌دهد در حین انجام عملیات غواصی پایدار نگاه دارد.

 

 شناورهای اسکان پرسنل

 اینگونه شناورها  یا اصطلاحا  Floatels، شناورهای طراحی شده یا تغییر یافته اند که برای اقامت و ارائه خدمات اسکان به پرسنل میادین دریایی فراساحل هیدروکربوری یا پروژه های توربین های بادی دریایی طراحی و ساخته شده اند .همانطور که در تصویر بالا نشان داده شده است، شناورهای پشتیبانی متداول ممکن است با افزودن ماژول های اسکان بر روی عرشه برای تامین اقامتگاه پرسنل اصلاح شوند.  با این وجود تغییر عرشه و افزودن اقامتگاه نیازمند محاسبات و آنالیز های تعادل کشتی  برای تامین پایداری شناور تدارکاتی و اخذ گواهی رده بندی دریانوردی خاص آن است. برخی شناورهای اسکان دارای قابلیت موقعیت یابی دینامیکی هستند که به کشتی اجازه می دهد در حین انجام عملیات  پایدار و در مکان مورد نظر قرار گیرد.

شناورهای تخصصی خدمات انگیزش چاه

 

شناور تخصصی شرکت هالیبرتون- فراساحل ادیسون

این شناورها بصورت تخصصی خدمات  شکست و انگیزش چاه را انجام می­دهند. شکست چاه فرآیندی است که از فشار آب برای ایجاد شکاف در سازندهای عمیق زیرزمینی استفاده و به بهبود جریان نفت و گاز کمک می­کند. تحریک چاه فرآیندی است که بر روی یک چاه نفت یا گاز صورت پذیرفته و با بهبود جریان هیدروکربوری از مخزن به داخل چاه به افزایش تولید کمک کند. این کشتی‌ها به دلیل ماهیت کاری خود، فرایندها و مستندات اجرایی برای حمل مواد خطرناک توسط IMO  یا کشور میزبان را تبعیت می­کنند.

جکاپ بارج

این گونه شناورها،  دارای پایه های متحرک بوده که می توانند بدنه را از سطح آب بالا ببرند و به طور کلی به عنوان محل اقامت و سکویی برای خدمات و تعمیرات تاسیسات  فرا ساحل نفتی یا نصب پره های توربین بادی عمل می کنند. به دلیل طول پایه و نیاز به ارتفاع گیری بالاتر از سطح دریا دارای محدودیت عمق خدمات می باشد. معمولا بر روی این شناورها ، عرشه فرود بالگرد و جرثقال های بسیار بزرگ برای خدمات فراساحل وجود دارد . جکاپ بارج های نصاب توربین های بادی پایه ثابت به سازه هایی برای نگهداشت پیش از نصب پرهها  بر روی ناسل توربین ها مجهز شده اند. بارج دنا 1و بارج الوند نمونه معروف این شناورهای صنعت نفت و گاز ایران است .

جکاپ بارج جرثقیل دار

جکاپ بارج نصاب پره های توربین بادی

شناور پرسنل  [5]

 این شناورهای  ظرفیت کمتر از 100 تن  ناخالص داشته  و بدنه آن  معمولاً از جنس  آلومینیوم ساخته شده است. چیدمان داخلی شناورهای یادشده بگونه ای است که  ردیف های صندلی نشستن مسافر تعبیه می شود . این شناورها قایق های خدمه حامل تجهیزات و پرسنل میدان نفتی بوده ، علاوه براین ممکن است مواد خطرناک بسته بندی شده و سوخت  را مطابق با مقررات imo  به تاسیسات دریایی حمل نمایند.

شناورهای  Utility[6]

شناورهای  Utility ، کشتی های با ظرفیت ناخالص زیر 100 تن است که از جنس فولاد بوده و محموله زیر عرشه عموماً به آب شیرین/شرب و سوخت اضافی محدود می شود. میانگین سرعت عملیاتی معمولی تقریباً 10 گره است. محل اقامت معمولاً شامل جایگاه نشستن و خواب برای پرسنل اضافی می باشد. تعداد کمی از شناورها در این کلاس ممکن است قابلیت موقعیت‌یابی پویا را داشته باشند که به آنها اجازه می‌دهد در حین انجام عملیات جابجایی بصورت پایدار در نزدیکی تأسیسات دریایی قرارگیرند. 

شناور  Utility

 شناور آماده باش[7]

 پس از حادثه  بارج حفاری   Sea Gem  در سال 1966  که منجر به مر گ 13 نفر  در عملیات فراساحل انگلستان شده و همچنین حوادثی نظیر انفجار سکوی دریایی پایپر آلفا در سال 1986 که منجر به مرگ 167 نفر و قطع 10 درصد تولید نفت و گاز دریایی شمال  گردید ، شناورهای آماده ­باش به عنوان یک الزام برای افزایش نجات یا اطفای اولیه تاسیسات فراساحل مورد بهره ­بردای قرارگرفت.  این شناورها براساس قوانین الزام آور محلی ، بین المللی دارای مشخصات خاصی است که سرعت و قدرت مانور در دریای آرام یا طوفانی ، پرتابه آب اطفای حریق ، قدرت پمپ های آتش نشانی ، مقاومت بدنه در برابر حرارت  اهمیت حیاتی دارد.

شناور Standby یا اصطلاحا کشتی آتش خوار

شناور تدارکاتی  بزرگ پیکر [8]

این شناورها با طراحی خاص دماغه خود معمولا دارای تناژ ناخالص بیش از 6000 تن است .

کشتی انتقال خدمه[9]

ا

کشتی انتقال خدمه سریع

انرژی باد فراساحلی در سطح جهان نیاز به شناورهای تخصصی حمایتی این صنعت را افزایش داده است . کشتی هایی که از این صنعت پشتیبانی می کنند ممکن است به عنوان شناور تدارکاتی بازرسی  یا طبقه بنده شوند. این صنعت دارای شناورهای  سریع انتقال نفرات برای عملیات و بازرسی از توربین های بادی است که تناژ ناخالص کوچکتر از 100 تن داشته و از جنس آلومینیوم است . این شناورها دارای چیدمان صندلی  برای نشستن مسافران است .

شناورهای لوله گذار[10]

شناور لوله گذار شناوری خدمات فراساحل است که برای نصب خطوط لوله دریایی بکار می­رود. این  شناورها برای نصب خطوط لوله در کف دریا و اتصال خطوط لوله ساحلی به دریا استفاده می شود . معمولا این شناورهای دارای جرثقال بزرگ ، ایستگاه های جوشکاری اتوماتیک و تست های غیر مخرب شاخه های لوله و نقاله های حرکت لوله در ایستگاه ، تجهیزات Tensioner و   در پاشنه شناور دارای سازه گژدم است که اجازه انحنای مناسب برا ارسال زنجیره خط لوله مونتاژ شده به کف دریا می نماید. این شناورها بصورت لنگردار است یا دارای موتور محرکه موقعیت پویا است .

شناور لوله گذار

شناورهای کابل گذار

شناورهای طراحی شده یا تغییر یافته برای کابل اندازی زیر دریاست . از مشخصه خاص این شناورها وجود قرقره های اغلب افقی بزرگ برای انداختن انواع کابل های دریایی برق، ابزار دقیق یا حتی لوله های انعطاف پذیر در دریاست.

شناورهای حفار

در سالیان اخیر ، کشتی های تجاری خاص عملیات حفاری فراساحل طراحی و ساخته شده که مجهز به محرکه موقعیت پویا هستند و برای حفاری در عمق های عمیق و بسیار عمیق بکار می روند. از مشخصه آنها وجود بوم یا دکل بلند حفاری بر روی آن است.

کشتی­ حفاری

Fpso یا  fso

واحد ذخیره سازی و تولید (FPSO) یک کشتی شناور است که در صنایع نفت و گاز دریایی برای تولید و فرآوری هیدروکربوری  و ذخیره سازی نفت استفاده می شود. یک شناور FPSO برای دریافت نفت تولیدی توسط خود یا از سکوهای نزدیک ، پالایش و و ذخیره و انتقال نفت طراحی شده است.  این شناورها در فواصل بسیار زیاد از ساحل ترجیح داده شده  زیرا نصب آنها محتملا از هزینه خط لوله دریایی به صرفه تر بوده  و برای صادرات نفت به زیرساخت دیگری معمولا نیاز ندارد. FSO  شناورهایی برای ذخیره نفت فراورش شده در سکوهای دریایی بسیار دور از ساحل است که می تواند نفت را به نفتکش ها انتقال دهد.

FPSO یا  FSO

کشتی جرثقیل

کشتی جرثقیل یا ، بارج جرثقیل یا جرثقیل شناور، شناورهای تخصصی  با جرثقیل که وظیفه اصلی آن  در بلند کردن بارهای سنگین، معمولاً بیش از 1500 تن است. بزرگترین کشتی های جرثقیل برای ساخت و سازهای دریایی استفاده می شوند. جرثقیل های سبک برای شناورهای  OSV و بارج های معمولی نصب می شوند، اما بزرگترین بارج های جرثقیل اغلب از انواع نیمه شناور هستند که باعث افزایش پایداری و کاهش حرکت جرثقالی می شوند. بسیاری از کشتی های جرثقیل دارای یک یا چند جرثقیل چرخان هستند. برخی از بزرگترین کشتی های جرثقیل به جای آن از  چرثقال ثابت دارند.  در این طرح جرثقیل ها در شناور ثابت بوده و  کشتی باید برای قرار دادن بارها مانور داده شود.

بارج صدف 3000

 سلیپنیر شرکت هیرما بزرکترین بارج جرثقال دار دنیا

مراجع :

1. 1.  Lerus Training Website

1. 1. United Coast Guard Website

---

[1] _Offshore Supply Vessel

[2] _Dynamic Positioning

[3] _Support Offshore Vessele

[4] -Dynamic Positioing

[5] -Crew Boat

[6] -utility Boat

[7] -standby safety boat

[8] -Large OSV

[9] -Fast Crew Boat

[10] -Pipe Layer Barge